İNTİHAR

     

İntihar psikolojik bir durumdur. Burada düşünceler ve fanteziler kendisini öldürmeye yönelmiş bir psikolojik nedendir. İntihar; kişi düşüncesi ve davranışlarılar yaptığı eylem sonucunda kendi yaşamına son vermesidir.
İntihar bir hastalık değildir fakat var olan bir problemin en doruğunu oluşturur.. Birçok psikolojik hastalıklarda kendisini gösterir. Çaresizliğin ve umutsuzluğun üstelendiği ruhsal ve zihinsel gelişmenin en doruk noktası olabilir. İntiharı düşünen insanların çoğu kendilerini içten parçalanmış olarak his ederler. Bir taraftan ölüme karşı ikilem (ambivalanz) yaşıyorlar. Bir taraftan kendi yaşamlarını dayanılmaz ve hayatlarını sona erdirmek istiyorlar, diğer taraftan birçoğu koruma içgüdüsü, intihar girişim bağlamında şiddetli ağrı korkusu ve genellikle eylemlerinin sonuçlarıyla ilgili büyük belirsizlik hissederler. Burada intiharı son çözüm olarak görüyorlar.

İntihara durumuna bakıldığında kişi kendisini öldürtmüştür. İntihar tespiti şöyle yapılır:
1) Kişi ölmüştür
2) Kişinin davranışları ve eylemi ölüme sebep olmuştur.
3) Kişi kendisin öldürtmek niyetiyle bu davranışlarda bulunmuştur.
İntihar teşebbüsü ise; burada kişi kendisini öldürmeye amacıyla davranışlardan bulunur, fakat kişi ölmez. Kendisini yaralar veya kendisine zarar verir.

2010 yıllında Almanya’da 10. 021 kişi(7465 Erkek, 2556 Kadın) intihardan dolayı ölmüştür. Bu sayı trafik kazasında ve uyuşturucu ile ölen insanlardan daha fazladır.. 100. 000 kişiden 12,3 kişi intihar sonucu ölmüştür.

2016 yıllında 100 000 kişiye düşen intihar oranı

Ülke 100 000 düşen
Litauen 31,9
Rusya 31
Guyana 29,2
Güney Korea 26,9
Beyaz Rusya 26,2
Fransa 17,2
İsviçre 17,2
ABD 15,3
Almanya 13,6
Türkiye 7,3

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2002.2018 dönemini kapsayan 17 yılda 50, 378 kişi hayatlarına son verdi. Söz konusu dönemde, Türkiye’de her sene ortalama 2963, her ay 246, her gün 8 kişi intihar etti.

Bunlardan nedenleri şöyle sıralanmış:
10887 i hastalık
5318 kişi aile içi sorunları
4481 Kişi geçim sıkıntısı
2412 aşk ve isteğiyle evlenmeme
3896 si diğer nedenler
1400 ü ticari başarısızlık
21256 kişinin ise neden intihar ettiği bilinmiyor.

İntihar olayında çaresizlik düşüncesi ve duygusu büyük rol oynar. Kişi kendisinin çaresiz olduğunu ve bir çıkmaz yolda olduğunu hayatın düzelmeyeceğini, sıkıntılara dayanamayacağını düşünür. Buda umutsuzluğa sebep olur. Burada kişinin agresif özelliği, problem çözümdeki yeteneği (mükemmeliyetçilik), sıkıntılara dayanma gücün azlığı önemli rol oynar. Kişi kendisini çevresi ve toplum için bir yük olarak görür. Kendi ölümünü çevresi için bir rahatlık yaratığını ve böylelikle çevresi ondan kurtulduğunu düşünür. Bunun yanında bazen de kendisini ailenin bir üyesi veya toplumun içinde bir grubun üyesi olarak hisetmez. Kendisini değersiz hisseder. Yaşamının anlamını kaybeder.
Psikoanalitik görüşe göre, kişi başkalarına karşı olan agresif dürtülerin kendisine yöneltilmesi sonucu intihara başvurur. Burada içindeki nefret ettiği çocuğu öldürme ile yok etme girişimidir. Burada ayrıca oluşan veya yaşanan yaralanmalar ve kırılmalarda rol oynar. Bazen de yaşadığı kırılganlıkların ve yaralamaların sonucu oluşan nefret ve öç alma duygusuyla kendisini öldürerek geride kalan kişilere acı vermek amacıyla intihara başvuruyorlar.

Şu riziko faktörler intiharın oluşumunda rol oynuyorlar:

1. Demografik Faktörler:
   Cinsiyet: Erkeklerden daha fazla
   Yaş: Yaş artıkça risk daha çok artar.
   İşsizlik; işsizler intihar riski var.
   Düşük sosyo ekonomik durum
2. Hastalıklar:
   2.1. Psikolojik Rahatsızlıklar:
   Affektiv Bozukluklar
   Şizofreni
   Madde bağımlığı
   Kişilik Bozuklukları
   2.2. Bedensel ağır hastalıklarda
   Ağrı ve sıkıntını çekememe durumlarda.
3. Psikososyal Faktörler:
   Sosyal İzolasyon/Yalnızlık
   Umutsuzluk durumlarda
   Negatif duygulanma durumlarında
   İmpulslaını kontrol edememe durumlarında
   Perfeksiyonismus
   Kendilerini başkalarına yük olarak görme durumlarında
   Ağrı ve ölümden korkmak ve kaçmak
   Çocukluk ve gençlik dönemlerde kötü deneyimler
   Ailede intihar eden kişilerin bulunması.
   Kişinin daha önce intihara teşebbüs etmesi
   Kayıp olaylar( finansiyel, yakınların kaybı)
   Akut ve kronik sağlık sorunları,
   Aile ve partner problemleri.

Önlemler:
İntihar bir hastalık değildir, fakat hastalığın bir parçasıdır. Var olan psikolojik rahatsızlıkların iyi tedavi edilmesi gerekir. Psikiyatri ve psikolojik hizmetlerin iyileştirilmesi gereklidir.
Çünkü bazı psikolojik rahatsızlıklar intihar riskini artırır. Bunları yukarda anlatım. Örneğin efektif bozukluklar, şizofreni. Bu hastalıkların iyi ve düzenli tedavi ve kontrol edilmesi gerekir.
Bir kısım hastalar bazen kendilerini iyi his ederler. İlaçlarını artık almıyorlar ve ilaç almadıklarını doktoruna söylemiyorlar. Bunu sonucunda durumları kötüleşir ve intihar riski artar. Buna örnek bipolar efektif bozukluğu ve şizofreni. Bu hastalıkları olan insanların düzenli ve sürekli tedavi edilmelidir. Yani uygun yeterli ilaçları alınması gereklidir. Ayrıca psikoterapi almaları gereklidir. Psikoterapide kişi düşünce ve duygularını algılanmasını ve yönlendirilmesini öğrenir. Problemleri çözümünü öğrenir. Kriz esnasında doktora gitmesini öğrenir. Yardım almasını öğrenir. Sosyo ekonomik sorunların çözümü için gerekli yardım almayı öğrenir. Tek olmadığını ve sıkıntı anında ona yardım edileceğini öğrenir. Nerede hangi yardımı alacağını öğrenir. Bu hukuk alanı içinde gerekli yardımın nasıl alacağını öğrenir. Netice tek olmadığını ve ona gerekli alanda yardım edileceğini öğrenir. Buda kişide sorunlarını çözebileceğini duygusu yaratır. Bu çaresizliği ve umutsuzluğu azaltır.
Her sorunun çok çözümü vardır, gökyüzündeki yıldızlar kadar.
Dr. med. Fikret Zengin
info@praxiszengin.ch