Bingöl’deki 9 tarihi yapı tescil edildi

Kültür ve Turizm Bakanlığı Erzurum Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, 2023 yılında Bingöl’deki 9 tarihi yapıyı tescil etti.

Bingöl’de bulunan tarihi yapılara yeni kayıtlar eklendi. Erzurum Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, 2023 yılının Ocak-Mayıs aylarındaki toplantılarında, Bingöl’de bulunan 9 tarihi yapı tescil edilerek koruma altına alındı.

-ŞEREF MEYDANI ŞEHİTLİK ANITI-

Tescil edilen yerlerden biri Bingöl-Muş karayolunda bulunan Şeref Meydanı Şehitlik Anıtı oldu. Bölge kurulunun Ocak 2023’te aldığı kararla, Şeref Meydanı Şehitlik Anıtı, Taşınmaz Kültür Varlığı olarak kayıt altına alındı.

-GÜVEÇLİ HÖYÜĞÜ-

Şubat ayında alınan kurul kararında, Bingöl Merkez Güveçli Köyü’nde bulunan ve kaçık kazılarla tahrip edildiği belirlenen Güveçli Höyüğü arkeolojik sit alanı olarak tescil edilip koruma altına alındı. Bingöl Merkez Güveçli Köyü’nde, mülkiyeti Maliye Hazinesi adına kayıtlı alanda, daha önce taşınmaz kültür varlığı olarak kayıt altına alınan Höyük, Erzurum Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu kararıyla ‘I. derece arkeolojik sit alanı’ olarak tescil edildi. Koruma altına alınan Güveçli Höyüğü ile ilgili şu bilgilere yer verildi: “Güveçli Höyüğü, Bingöl-Diyarbakır yolu üzerinde Genç İlçesine varmadan sol tarafta kalmaktadır.  Höyük üzerinde herhangi bir yapılaşma bulunmamakla beraber höyüğün hemen güney tarafında TOKİ konutları yer almaktadır. Höyük olarak tespit edilen alan iki tepeden oluşmaktadır. Alanda yapılan incelemelerde bol miktarda seramik parçalarına rastlanılmış olup Höyük çevresinde ve üzerinde gerek iş makineleriyle, gerekse insan gücü ile oldukça fazla kazı yapıldığı, ayrıca höyüğün bulunduğu alan içerisinde iki tepenin birleşim noktasında yol açıldığı anlaşılmıştır. Alanda yapılan yoğun kaçak kazılar sebebiyle birçok taşın ve seramik parçasının yerinden oynadığı tespit edilmiştir. Ayrıca höyük üzerinde yer yer kemik parçalarına rastlanılması alanın nekropol (arkeolojik şehirlerde mezarlıkların ve toplu mezar yerlerinin bulunduğu bölgeye verilen isim) özelliği de gösterebileceğini düşündürtmektedir.”

-SÜLÜNKAŞ KALESİ-

Mayıs ayı kurul toplantısında, Solhan İlçesi Sülünkaş Köyü sınırlarında yer alan Sülünkaş Kalesi, 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak tescil edildi. Koruma altına alınan Sülünkaş Kalesi ile ilgili şu bilgilere yer verildi; “Sülünkaş Köyünün yaklaşık 4 kilometre batısında yer almaktadır. Kalenin kuzey yönü hariç diğer yönleri tepelik alanlarla çevrilidir. Kuzey kesimde, temel seviyesinde duvar kalıntıları tespit edilmiştir. Kalenin kurulu olduğu tepelik alanın eteklerinde ve kale içinde çok sayıda Orta Çağ ile Demir Çağ karakterli amorf ve profil veren seramik parçaları tespit edilmiştir.”

-BOZKANAT MEZARLIK ALANI-

Solhan İlçesi Bozkanat Köyünde bulunan ve Osmanlı dönemine ait olduğu tespit edilen tarihi mezarlık alanı, taşınmaz kültür varlığı olarak tescil edilip koruma altına alındı. Tarihi mezarlık alanı ile ilgili şu bilgilere yer verildi; “Bozkanat Köy yerleşiminin yaklaşık 150 metre kuzeyinde yer almaktadır. Eğimli bir topografik yapıya sahip alanda yer alan mezarlık alanında 20. ve 21. Yüzyıl gömüleri ile birlikte çok sayıda Osmanlı dönemine ait mezar tespit edilmiştir. Mezar taşlarının ön ve arka yüzeylerine kazıma tekniğiyle hançer, kılıç, dikey ve yatay çizgiler ile tanımlanamayan semboller işlenmiştir.”

-SOLHAN KALESİ-

Solhan İlçesi Dilektepe Köyü sınırlarında yer alan Solhan Kalesi, 1. Derece Arkeolojik Sit alanı olarak tescil edildi. Kalenin Demir Çağ izlerini taşıdığı belirlendi. Solhan Kalesi ile ilgili şu bilgilere yer verildi; “Dilektepe Köyünün yaklaşık 1,4 kilometre kuzeydoğusunda yer almaktadır. Kale yerleşimi, çevresine hakim kaya kütlesinin üzerine kurulmuştur. Kalenin iç kısımlarında ve eteklerinde çok sayıda Demir Çağ karakterli seramik parçaları ile obsidyen kırıkları saptanmıştır.” 

-GELİNTEPE YERLEŞMESİ-

Solhan İlçesi Gelintepe Köyü sınırlarında yer alan Gelintepe Yerleşmesi de, 1. Derece Arkeolojik Sit alanı olarak tescil edildi.  Gelintepe Yerleşmesi ile ilgili şu bilgilere yer verildi; “Gelintepe Köyünün yaklaşık 1,4 kilometre batısında yer almaktadır. Çevresine göre nispeten yüksek rakıma sahip tepenin doğal sınırları boyunca yıkılmış taş kümelerini görmek mümkündür. Yerleşmenin merkezinde oval planlı bir mekana ait temel seviyesinde duvar kalıntısı tespit edilmiştir. Alanda çok sayıda Orta Çağ ve Geç Demir Çağ seramik parçaları saptanmıştır.” 

-AZAT YERLEŞMESİ-

Solhan İlçesi Yeşilova Köyü sınırlarında yer alan Azat Yerleşmesi, 1. Derece Arkeolojik Sit olarak tescil edildi. Azat Yerleşmesi ile ilgili şu bilgilere yer verildi; “Solhan ilçe merkezinin yaklaşık 3 kilometre batısında yer almaktadır. Yerleşim alanı, kuzey-güney yönünde uzanan yamaç üzerine kurulmuştur. Yerleşim alanını hilal çeklinde doğal kayalık alanlar çevrelemiştir. Yerleşim alanının farklı kot ve koordinatlarında, tek sıra halinde temel seviyesinde duvar kalıntıları tespit edilmiştir.”

-GÜNDOĞDU KALESİ-

Solhan İlçesi Yeşilova Köyü sınırları dâhilinde yer alan Gündoğdu Kalesi de, 1. Derece Arkeolojik Sit alanı olarak tescil edilen tarihi mekanlardan biri oldu. Gündoğdu Kalesi ile ilgili şu bilgilere yer verildi; “Yerleşme, Yeşilova Köyü’nün sınırları içerisinde kalmaktadır. Oldukça yüksek rakımlı bir lokasyonda bulunan yerleşmenin güneyi sarp kayalıklarla çevrilidir. Yerleşmenin kuzeyinde tahkimat veya sur duvarı kalıntıları olabilecek nitelikte temel duvarları tespit edilmiştir.

Yerleşmenin farklı kot ve koordinatlarında çok sayıda amorf ve profil veren çoğunlukla Orta Çağ karakterli seramik parçaları saptanmıştır.”

-BOKAR KALESİ-

Solhan İlçesi Arslanbeyli Köyü sınırları dâhilinde yer alan Bokar Kalesi de, diğer kaleler gibi 1. Derece Arkeolojik Sit alanı olarak tescil edildi. Bokar Kalesi ile ilgili şu bilgilere yer verildi; “Kale yerleşimi Bokar Dağının zirvesine yakın bir lokasyonda inşa edilmiştir. Son derece sarp ve dik bir coğrafyada yer alan kalenin sur duvarlarına ait olması muhtemel yapı kalıntıları dağınık bir vaziyette tepelik alanın doğal sınırları boyunca gözlemlenmiştir. Kalenin güneybatısında, kireç katkılı harç ve tuğla kullanılarak örülmüş yekpare duvar kalıntısı tespit edilmiştir. Alanda az sayıda amorf seramik parçaları görülmüştür.”

Ömer ŞANLI