06 Şubat 2023 tarihli Kahramanmaraş merkezli 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremlerin ardından, 07 Nisan 2023 tarihinde Afet Bölgesi İlan edilen Bingöl’de hak sahipliği için yürütülen çalışmalar devam ediyor.
Bingolonline web sitesinin haberine göre; Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü tarafından yapılan hasar tespit çalışmalar neticesinde 4 Bin 825 bağımsız bölüm için acil yıkım kararı verildi. Bu karar üzerine AFAD İl Müdürlüğü’nce hak sahipliği müracaatları 04 Aralık 2023 tarihi itibariyle alınmaya başlandı. Başvurular 01 Şubat 2024’te sona erecek. 60 günlük süre zarfında hak sahipliği başvurusunda bulunmayanlar, talep haklarını kaybetmiş sayılacaklar. Hak sahipliği başvuruları, E-Devlet üzerinden ya da AFAD İl Müdürlüğü tarafından belirlenen merkezlerde yapılabilecek. İl dışında olanlar, bulundukları illerdeki AFAD Müdürlüklerine giderek işlemlerini yaptırabilecekler. Müracaat esansında tapu, elektrik veya su faturası ile anne babası vefat edenlerden ayrıca mirasçılık belgesi istenecek.
01 Şubat’tan sonra müracaatlar değerlendirilecek, askı ilanına çıkacak, 15 günlük süre içinde itirazlar alınacak. Sonrasında kesin hak sahipliği listeleri AFAD Başkanlığı’na gönderilecek. Onay çıktıktan sonra hak sahipliği kesinleşmiş olacak.
Hasar tespit çalışmalarının akabinde Bingöl genelinde 2 Bin 700 haneye, her birine 10’ar Bin TL hane başı destek ödemesi yapıldı. Ödemelerin devam ettiği, bu desteğin 5 Bin haneye çıkmasının beklendiği belirtildi. Deprem öncesi ve sırasında konutta ikamet eden kimse (Kiracı veya ev sahibi), ödeme o kişiye yapılır. Sonradan nakledilen ikametgahlar bundan faydalanamayacak.
Evrakların tamamlanması hak sahipliği için yeterli olmayacak. Başvurularda en kritik durum ise Bingöl’de geçmiş yıllarda yaşanan afetler neticesine nakli verilen ancak halen yerleşimin bulunduğu yerleşim merkezleriyle ilgili. Önceki yıllarda afete maruz kaldığı gerekçesiyle nakli yapılan ve bir dizi hak sahiplikleri tanınan köylerdeki mevcut ağır hasarlı yapılara yeniden hak sahipliği verilmeyecek. Bingöl’de 120’den fazla köy veya mezra için daha önce nakil kararı verildiği vurgulanıyor.
Hak sahipliği kesin listesi çıktıktan sonra AFAD İl Müdürlüğü’nce konut yapımı için ilgili mühendislerin de yer aldığı komisyon tarafından, Fay hattının geçtiği noktalar özellikle dikkate alınarak yer tespiti yapılacak. Yer tespit çalışmalarının ardından TOKİ Başkanlığı’nca ihaleler yapılıp konut imalatlarına başlanacak. Afet konutlarının, işyerlerinin kat sayısı, metrekaresi, oda sayısı gibi detaylar projelendirme aşamasında netleşecek.
Afet İlanı nedeniyle devletin bedava ev yaptığı yanılgısına kapılmamalı. AFAD, yapılan her konut için hak sahiplerini borçlandıracak ve ödemelerini zamanında isteyecek. Fiyatlar, konut teslim dönemindeki güncel hesaplamalar üzerinden yapılarak netleştirilecek ve 2 yıl geri ödemesiz, 18 yıl eşit taksitlerle geri ödemeli alınacak. Zamanında yapılmayan ödemeler için faiz işletilecek.
Borçlandırmanın ilanı tarihinden itibaren kabul edilebilir mazereti dışında, 2 ay içerisinde borçlanmalarını yapmayanların hak sahipliği kanunen kendiliğinden sona erecek.
Borçlanmasını yapmış olmasına rağmen konut, işyeri ve ahırını mahallinde yaptırılacak duyurudan itibaren 45 gün içinde teslim almayanların hak sahipliği kanunen kendiliğinden sona erecek.
AFAD üzerinden hak sahipliği olanlar, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın yerinde dönüşüm programından yararlanamayacak.
Zamanında yapılmayan başvurulara bağlı olarak AFAD Programından yararlanamayıp yerinde dönüşüm programından yararlanmak isteyenler, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü’ne müracaat edebilecekler. Aynı evraklar buradan da talep edilecek. Kredisi onaylananlara 750 Bin lirası hibe, 750 Bin lirası da kredi olacak şekilde 1 milyon 500 Bin TL destek sunulacak. 750 Bin liralık kredinin borçlanmasında, 2 yıl geri ödemesiz, 8 yıl faizsiz olmak üzere 10 yıl içinde geri ödemeler alınır. Zamanında yapılmayan ödemelerde faiz işler. Bakanlık, ayrıca proje ve zemin etüdü için de 40 bin TL harici hibe desteği sunacak.