Türkiye’de ‘adrese teslim kamu ihaleleriyle’ gündemde olan inşaat patronları, son yıllarda ya hiç vergi vermedi ya da elde ettikleri servete göre bir hayli düşük vergi verdi. 

Türkiye’de devletten 21/b usulü ile en çok ihale alan 20 şirketin 8’i (yani yüzde 40’ı) 2023 yılında hiç vergi ödemedi.

Evrensel’den Uğur Zengin’in Gazeteci Çiğdem Toker’in ‘Kamu İhalelerinde Olağan İşler’ kitabında yer alan verilerden derlediğine göre, Türkiye’de 20 şirket 21/b usulüyle 190.3 milyar liralık kamu ihalesi aldı. Devletten en çok adrese teslim kamu ihalesi alan şirket olan Taş Yapı 2019, 2020, 2021, 2022 ve 2023 yıllarında hiç vergi vermedi.

Devletten en çok adrese teslim ihale alan dördüncü şirket olan Yapı ve Yapı İnşaat da 2023 yılında hiç vergi vermedi. Şirket devletten adrese teslim 15.9 milyar liralık ihale almıştı.

Rec İnşaat (Rönesans) 21/b ile aldığı 12.9 milyar liralık toplam ihale tutarıyla en çok ihale alan 6. şirket olurken, 2023 yılında vergi vermedi.

Özgün İnşaat devletten en çok ihale alan 10. şirket olmasına rağmen 2023 ve 2021 yıllarında vergi ödemedi.

3 YILDIR HİÇ VERGİ ÖDEMEDİLER

21/b ile en çok ihale alan 14. şirket olan Söğüt İnşaat 4.5 milyar liralık kamu ihalesi aldı. Ancak şirket son üç yılda vergi ödemedi. Aldığı 4 milyar liralık kamu ihalesi ile en çok ihale alan 15. şirket olan Özaltın İnşaat da son üç yılda hiç vergi ödemedi.

İktidarın gözde inşaat şirketlerinden Limak da 2023, 2020 ve 2019 yıllarında hiç vergi ödemedi. Son 5 yılın üçünde vergi vermeyen şirketin devletten 21/b usulü ile aldığı ihale toplamı ise 3.3 milyar lira.

REKOR TAŞ YAPI’DA: 5 YILDA SIFIR VERGİ

Rizeli Emrullah Turanlı’ya ait Taş Yapı (Taşyapı İnşaat Taahhüt San. ve Tic. AŞ) son 5 yılda 28 milyar 333 milyon 527 bin 775 liralık adrese teslim ihale aldı. Buna karşın şirket son 5 yılda hiç vergi vermedi. İktidar şirkete 2019 yılı aralık ayında 467 milyon 657 bin avro tutarında vergi indirimi; Beşiktaş’ta inşa ettiği 5 yıldızlı otel için de KDV istinası sağladı. Şirkete ayrıca kamu bankalarından ucuz kredi verildi.

VERGİ VEREN DE ÇOK CÜZİ ÖDEMELER YAPTI

Kolin, devletten 22.1 milyar liralık ihale aldı. Şirketin son üç yılda verdiği verginin aldığı ihalelere oranı yüzde 4.5 oldu.

Devletten en çok ‘adrese teslim kamu ihalesi’ alan 3. şirket olan Gülermak’ın aldığı ihalelere oranla verdiği vergi oranı yüzde 0.4 oldu.

CENGİZ HOLDİNG VERGİ CENNETİNDEYDİ

Cengiz Holding’in Limak, Kolin, Kalyon ve Mapa ile birlikte kurduğu ortak girişim grubu, 3 Mayıs 2013 tarihinde yapılan İstanbul Havalimanı ihalesini 22 milyar 152 milyon Euro bedelle almıştı. Cengiz Holding, havalimanını 2043’e kadar işletme hakkına sahip firmalardan biri.

Dünya Bankasının raporuna göre dünyada en fazla kamu ihalesi alan üç şirketten biri olan holdingin 2002-2020 yılları arasında aldığı ihalelerin toplam bedeli 42.1 milyar doları buluyor.