TARİHİ ŞAPEL TESCİL EDİLDİ

Bingöl Merkez Kardeşler Köyü mevkiinde bulunan ve kayaların oyulmasıyla yapılan tarihi şapel, Erzurum Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından tescillendi.

Bingöl’ün önemli kaya yerleşimlerinden biri olan Zağ Mağaralarının bir benzeri, Kardeşleri Köyü Yedievler mezrası bölgesinde bulunuyor.

Kaya Şapel’in tescil edilmesi için Bingöl Kültür ve turizm Müdürlüğü tarafından 28 Eylül 2021 tarihinde Erzurum Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kuruluna başvuruda bulunuldu.

Kurul tarafından yapılan incelemenin ardından Kaya Şapeli, korunması gerekli taşınmaz kültür varlığı olarak tescil edildi.

ŞAPELİN ÖZELLİKLERİ

Erzurum Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun tescil dosyasında, şapel ile ilgili şu bilgiler yer alıyor:

Bingöl Merkez Kardeşler Köyünde yer alan kaya oyma odalar ve Kaya Şapeli, il merkezine 17 km uzaklıkta D-300 karayolunun güney tarafta bulunmaktadır. Yedievler mezrasının güneyinde akan Koçan Deresinin kuzey yamacında bulunmaktadır.

Kaya oymaları katlı bir yapıdadır. Dört katlı olan kaya odalarının büyük bölümü tahrip olmuştur. Kaya yerleşiminde 7 oda ve kayalığın güneyinde kaya oyma şapeli tespit edilmiştir. Şapel, doğu-batı doğrultuda 7 metre uzunluğunda ve 2.30 metre genişliğe sahiptir. Şapel’in güney cephedeki girişinde dikdörtgen bir narteks bulunmaktadır. Narteks/giriş hazırlık bölümü, dikdörtgen planlı olup yuvarlak kemerli iki niş ile süslenmiştir.

Narteksten sonra şapelin naos denilen ana mekanına geçilmektedir. Naos, yani ana mekan karşılıklı yuvarlak kemerli kör nişler ile hareketlendirilmiştir. Kemerlerin arasında üçgen süslemeler bulunmaktadır.

Şapelin doğu kısmında kısmen tahrip olmuş apsis yer almaktadır. Güney duvarına bitişik oldukça küçük bir oda bulunur. Bu oda rahiplerin kişisel ibadet ettikleri yer olarak düşünülmektedir.

Kaya oymalarının bir diğer dikkat çeken bölümü ise, dikdörtgen planlı üst kattaki odadır. Ön cephesi tamamen yıkılmış olan odanın içinde üç adet kayaya oyulmuş sarnıç bulunmaktadır. Ağız kısımları dar aşağı doğru genişleyen bu sarnıçların su ve yiyecek sallanan depolar olduğu düşünülmektedir. Her üç kaya deposunun iç kısımları beyaz harç ile sıvanmıştır.

Bir tanesinde çift katman harç tespit edilmiştir. Çift harçlı olan deponun ağız kısmı diğerlerine göre daha geniş ve oyuntulu yapılmıştır. Ağız kısmının oyuntulu olması bir kapak ile kapatıldığını düşündürmektedir. Genişliği ve ağız kısmının kapak taşı için oyuk şeklinde yapılması bu kısımda daha özenli yapıldığını göstermektedir.”

ŞAPEL NEDİR?

Şapel, Hristiyanların tapınak veya kutsal alanı, bazen küçüktür ve büyük bir kuruma bağlıdır. Büyük kiliselerin içinde bir azizin adına ayrılmış küçük ibadet yerleri de olup özellikle kırsal alanlarda ve küçük yerlerde veya yol kenarlarında dinsel ihtiyaçları karşılamak için yapılmış dua etme ve mum yakma yerleridir.