Karlıova İlçesine bağlı Xêlîfan (Derinçay) köyünde bulunan maden sahalarının işletilmesi ihalesi 7 Haziran’da yapılacak. Önceki yıllarda termik santral yapılmak istenen Xêlîfan (Derinçay) köyü sakinleri ve bölge dernekleri ihalenin termik santral için yapıldığını ve olası bir santralin yaşam alanlarına yok edeceği uyarısında bulundu.
FIRAT BULUT
Baraj, HES, maden ocakları, kömür işletmeleri, orman kıyımları ile doğaya yönelik gerçekleştirilen tahribatların devam ettiği Bingöl’de bir de termik santral yapılacağı iddia edildi. Daha önceki yıllarda termik santral yapılmak istenen Karlıova ilçesine bağlı Xêlîfan (Derinçay) köyünde bulunan maden sahalarının ihaleye çıkarılması köylülerin ve bölge halkının büyük tepkisine yol açtı.
Derinçay Havzası’nda linyit varlığının tespit edildiği 1965 yılından itibaren çeşitli yıllarda araştırmalar ve sondaj çalışmaları yapılan bölgenin temel geçim kaynağı hayvancılık. 1981-1983 yılları arasında çeşitli yıllarda 2-3 bin ton kömür üretildi ancak üretilen kömürün kalitesiz olması nedeniyle üretime devam edilmedi.
Karlıova İlçesine bağlı Derinçay (Xêlîfan) köyünde Türkiye Kömür İşletmeleri uhdesinde bulunan maden sahasının işletilmesi için seçilen alan, köylülerin mera olarak kullandığı bir bölge. Bingöl’ün içme suyunu karşılayan kaynakların da bölgede bulunuyor olması olası santral projesinin yaratacağı tehlikeleri daha da arttırıyor. Kentin içme su ihtiyacını karşılayan Kürük suyu ile maden sahası arasındaki mesafe sadece 2 km. Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu Genel Müdürlüğü tarafından rödövans usulü ile yarın yapılacak ihalenin ayrıntıları bilinmiyor.
18 Mayıs’ta resmî gazetede yayınlanan ilana göre Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) Kurumu Genel Müdürlüğü’nün düzenlemiş olduğu, İR:2606 (Sicil: 12561)-S:62715 ruhsat numaralı sahaların rödövans karşılığı işletilmesi ihalesinin kesin teminat bedeli 15.000.000 TL, dosya bedeli ise 2500 TL.
KÖYLÜLER VE STK’LER TEPKİLİ
Xêlîfan( Derinçay) köyü sakinleri ve muhalefet partileri Bingöl’e termik santral yapılmasına karşı çıkıyor. Köyde görüştüğümüz herkes bu alanda yapılacak projelerin kendilerine hiçbir faydası olmayacağını, yaşam alanlarının olumsuz etkileneceği, hayvancılığın tamamen biteceği uyarısında bulundu. Bölgede bulunan birçok köyü etkileyecek olan santrale karşı çıkanlar, termik santralin en büyük karbon salınım kaynaklarından biri olduğunu hatırlatarak yetkililere, “Paris İklim Sözleşmesi’ndeki ‘2053 yılına kadar sıfır karbon’ hedefine ne oldu?” diye soruyor.
BİNÇEV-DER Başkanı Cuma Karaaslan, termik santralin insan sağlığı, iklim üzerindeki olumsuz etkileri ve ekonomik olarak faydadan çok zarara neden olacağı belirterek tüm kamuoyunu duyarlı olmaya çağırdı. Karaaslan ‘‘ İhaleyi görmek için 2500 TL dosya bedeli koymuşlar, ayrıntılarını bilmiyoruz ama bölgede kurulacak işletme her ne için olursa olsun karşıyız ‘’ dedi. 2008 yılında termik santral ruhsatı alındığını hatırlatan Karaaslan, ‘‘ Köylüler tepki gösterince vazgeçtiler. İptal edilmedi, ertelendi. Kanaatimce bölgede kaliteli kömür yok, dolaysıyla maden sahasındaki kömürün termik santral dışında kullanabileceğini düşünmüyorum. Ayrıca yetkilerden ‘ burada termik santral hariç işletmek için ihale yapıyoruz ‘ şeklinde bir açıklama da yapılmadı. Elbette termik santral yapacaklarsa bunu gizli yaparlar ‘’ şeklinde konuşarak 7 Haziran’da gerçekleştirilecek ihalenin termik santral ihalesi olduğunu düşündüklerini söyledi. Termik santrallerin çevreyi kirleten emisyonlarının raporlanmadığına dikkat çeken Karaaslan, Paris İklim Anlaşması’nı hatırlatarak “Türkiye Paris İklim Anlaşması’nı onaylayarak 2053’e kadar net sıfır karbon hedefini duyurdu. Bu sevindirici ve umut veren bir adım olsa da henüz kömürden çıkış için bir tarih ve plan duyurmadı. Nükleer reaktörün 1 ünitesi 1200 MW elektrik üretir. Türkiye elektrik ihtiyacı 300-350 milyar kilovatsaat olarak bilinmektedir. Elektrik tüketimin her yıl ortalama %5,1 arttığı görülmektedir.
Yani Bingöl e kurulacak santralde üretilecek elektrik ile % 1-3 Aralığında bir ihtiyaç karşılanacaktır. Ölüm ve kirlilik ile doğa katliamının hesabı yoktur. Buna değer mi, kurmayın günde 10 dakika lambalar kapalı olsa bu ihtiyaç zaten karşılanır.’’ ifadelerini kullandı.
KİM BU AMERİKALILAR ?
Bingöl’de dört gündür ziyaretlerde bulunan CHP Ankara Milletvekili Ali Haydar Hakverdi beraberindeki heyetle birlikte Xêlîfan(Derinçay) köyüne giderek köylülerden bilgi aldı. Termik santral iddialarına ilişkin Munzur Prese konuşan Hakverdi, köylülerden aldıkları bilgiler doğrultusunda konuyu meclise taşıyacaklarını belirterek şu açıklamalarda bulundu : ‘‘Halifan köyünde kömür işletmesi var, ancak kalori değeri düşük olması nedeniyle atıl kalmış. Şimdi burada termik santrali kurulacağından bahsediliyor, olmadı hayvansal atıkla bir santral kurulacağından bahsediliyor. Ama bütün bu bahisler devam ederken kamuoyundan bir şeyler gizleniyor. Geçtiğimiz günlerde köyün muhtarı ile beraber köylüler Amerikalı vatandaşları yakalamışlar ve pasaportlarını alarak jandarmaya haber etmişler. Jandarma tarafından teslim alınan bu kişiler Erzurum’a gönderilmiş. Bunun takipçisi olacağız ama neden yöre halkından gizleniyor ne yapılacağı ve neden gizli işler yapılıyor? Bölgede altın mı aranıyor, başka gizli bir maden arayışı mı var bunların hepsini açığa çıkaracağız ‘’
“ÖLÜM BACALARI İSTEMİYORUZ”
Kiğı, Karakoçan, Adaklı, Yayladere, Yedisu ilçeleri Sosyal Yardımlaşma Kalkındırma ve Kültürleşme Derneği (KAYY-DER) de İstanbul’da yaptığı basın açıklaması ile 7 Haziran’da yapılacak ihaleye tepki gösterdi. Bingöl’ün ülkenin önemli su havzalarına sahip olduğu belirtilen açıklamada, inşa edilen barajlarla bölgenin coğrafi dokusunun tamamen değiştirildiği belirtildi. “Şimdi sırada Göynük Vadisi yer almaktadır” denilen açıklamada, “Bu vadiyi de başlangıçta Halifan Kömür Termik santrali ve sonrasında HES’lerle kuşatıp yok etmeyi planlamaktadırlar. Tüm duyarlı kesimlerin büyük bir çevre felaketine yol açacak bu projeye dur demesi gerekmektedir. Para ve rant hırsı ile çocuklarımızın emaneti olan doğamızı korumak ve bu konudaki duyarlılığımızı göstermek için burada toplanmış bulunuyoruz” denildi.
Siyasi iktidarın ‘ısrarla ve ısrarla’ enerji politikaları üzerinden şirketlere ve sermayeye destek vermeye devam ettiği ileri sürülen açıklamada, “Bir yandan Avrupa Birliğinin Yeşil Fonlarından hibe alabilmek için, iklim anlaşmalarına imzalar atıyor ve yenilenebilir enerjiler üzerinden desteklerini yürüteceğini, planlamalarını buradan hızlandıracağını söylüyor, bu da sermayenin desteği anlamına geliyor. Ama bir taraftan bunu yaparken, diğer taraftan kirli olduğunu kapitalist sistemin dahi kabul ettiği Termik Santrallerine aynı hızla yol veriyor. Bu tamamen siyasi iktidarın görünür ikiyüzlülüğüdür. Ama asıl amaçları ister Termik Santraller, ister Nükleer santraller, ister yenilenebilir enerji üzerinden, şirketlere, sermayeye destek için ihaleler, izinler verilmeye devam ediliyor” ifadeleri kullanıldı.
Termik santralin zararlarının dile getirildiği açıklamada, pek çok ülkenin alternatif enerji kaynaklarına yatırımı artırdığı belirtilerek, “Faydası tek, zararları pek olan; Bingöl Karlıova’da yapılması planlanan Termik Santrali için siz karar verin… Para mı? Sağlık mı?” ifadeleriyle son buldu.
GÖYNÜK SU HAVZASI DERNEKLERİ, “TERMİK SANTRAL İSTEMİYORUZ”
KAYY-DER Eş Başkanı Ahmet Tüzün’ün okuduğu basın metnine 64 STK İmza attı.
İMZACI SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI
1. (KAYY-DER) KİĞI KARAKOÇAN ADAKLI YAYLADERE YEDİSU İLÇELERİ SOS. YARD. KALK. VE KÜLTÜR DER.
2. (DGD) DOĞU VE GÜNEYDOĞU DERNEKLER PLATFORMU
3. (KARDEF) KARAKOÇAN DERNEKLERİ FEDERASYONU
4. BİNGÖL ADAKLI BİLEŞENLERİ DERNEĞİ
5. BİNGÖL MERKEZ SANCAK BELDESİ KARAPINAR VE TEPEBAŞI KÖYLERİ KÜL. VE DAY. DERNEĞİ
6. BİNGÖL İLİ SANCAK BÜYÜKBAŞKÖY KÜLTÜR VE DAYANIŞMA DERNEĞİ
7. SANCAK SÜTGÖLÜ KÖYÜ ZAĞ DERNEĞİ
8. BİNGÖL İLİ SANCAK GÜNGÖREN (MEZRECUĞ) KÖYÜ KÜLTÜR VE DAYANIŞMA DERNEĞİ
9. BİNGÖL İLİ KARLIOVA İLÇESİ AYNİK KIZILAĞAÇ SOSYAL DAYANIŞMA VE YARDIMLAŞMA DERNEĞİ
10. BİNGÖL İLİ KARLIOVA İLÇESİ YİĞİTLER (SAĞNİS) KÖYÜ KÜLTÜR VE DAYANIŞMA DERNEĞİ
11.BİNGÖL İLİ KARLIOVA İLÇESİ YUKARI YAĞMURLU KÖYÜ KÜLT. SOS. DAYAN. YARD. VE KALK. DERNEĞİ
12. BİNGÖL KARLIOVA HACILAR KÖYÜ SOSYAL YARDIMLAŞMA DAYANIŞMA VE KÜLTÜR DERNEĞİ
13. BİNGÖL İLİ KARLIOVA İLÇESİ AŞAĞI YAĞMURLU KÖYÜ KÜL. SOSYAL DAYN. YARD. VE KALK. DERNEĞİ
14. BİNGÖL MERKEZ ALATEPE ARÇUĞ DERNEĞİ
15. KİĞI AÇIKGÜNEY KÖYÜ SOSYAL DAYANIŞMA VE KALKINDIRMA DERNEĞİ
16. KİĞI AŞAĞI SERİNYER KÖYÜ YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA DERNEĞİ
17. KİĞI BAKLALI KÖYÜ YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA DERNEĞİ
18. KİĞI ÇANAKÇI KÖYÜ KÜLTÜR VE DAYANIŞMA DERNEĞİ
19. KİĞI DALLICA KÖYÜ SOSYAL YARDIMLAŞMA VE KÜLTÜR DERNEĞİ
20. KİĞI DARKÖPRÜ (HURS) KÖYÜ KÜLTÜR VE DAYANIŞMA DERNEĞİ
21. KİĞI ESKİKAVAK (AREK) KÖYÜ KALKINDIRMA VE GÜZELLEŞTİRME DERNEĞİ
22. KİĞI İLBEY KÖYÜ YARDIMLAŞMA DAYANIŞMA VE KÜLTÜR DERNEĞİ
23. KİĞI KUŞÇİMENİ KÖYÜ SOSYAL YARDIMLAŞMA VE KÜLTÜR DERNEĞİ
24. KİĞI ÖLMEZ KÖYÜ KÜLTÜR VE DAYANIŞMA DERNEĞİ
25. KİĞI SABIRTAŞI KÖYLÜLERİ SOSYAL YARDIMLAŞMA VE KALKINDIRMA DERNEĞİ
26. KİĞI SIRMAÇEK KÖYÜ SOS. YAR. KALKINDIRMA VE KÜLTÜR DERNEĞİ
27. KİĞİ YAZGÜNÜ (HUPUS) KÖYÜ KÜLTÜR VE DAYANIŞMA DERNEĞİ
28. ADAKLI HASBAĞLAR KÖYÜ KÜLTÜR VE DAYANIŞMA DERNEĞİ
29. ADAKLI GÖKÇELİ KÖYÜ SOSYAL YARDIMLAŞMA VE KÜLTÜR DERNEĞİ
30. ADAKLI ÇEVRE KÖYLERİ YARDIMLAŞMA DAYANIŞMA VE KÜLTÜR DERNEĞİ
31. ADAKLI KARAÇUBUK KÖYÜ KÜLTÜR VE DAYANIŞMA DERNEĞİ
32. ADAKLI KAMIŞGÖL KÖYÜ SOSYAL YARDIMLAŞMA VE KÜLTÜR DERNEĞİ
33. ADAKLI (ŞİRNAN) ALTINEVLER KÖYÜ KÜLTÜR YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA DERNEĞİ
34. ADAKLI DEMİR OLUK KÖYÜ YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA DERNEĞİ
35. BİNGÖL İLİ VE İLÇELERİ ADAKLI VE ÇEVRE KÖYLERİ EĞİTİM KÜLTÜR YARD. VE DAYN. DERNEĞİ
36. ADAKLI AYVADÜZÜ KÖYÜ DAYANIŞMA DERNEĞİ
37. ADAKLI GÜNGÖRSÜN YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA DERNEĞİ
38. ADAKLI ÇETAN KÖYÜ YARDIMLAŞMA DAYANIŞMA VE KÜLTÜR DERNEĞİ
39. ADAKLI AKTAŞ KÖYÜ YARDIMLAŞMA DAYANIŞMA VE KÜLTÜR DERNEĞİ
40. ADAKLI VE ÇEVRE KÖYLERİ SOSYAL YARDIMLAŞMA DERNEĞİ
41. ADAKLI AYVADÜZÜ MERGAN KÖYÜ YARDIMLAŞMA DAYANIŞMA VE KÜLTÜR DERNEĞİ
42. ADAKLI TOPAĞAÇLAR KÖYÜ KÜLTÜR VE SOSYAL YARDIMLAŞMA DERNEĞİ
43. ADAKLI SEVKAR KÖYÜ DAYANIŞMA DERNEĞİ (TUZLA)
44. ADAKLI SEVKAR KÖYÜ DAYANIŞMA DERNEĞİ (ESENLER)
45. ADAKLI BAĞLARPINARI TEMRAN KÖYÜ SOSYAL YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA DERNEĞİ
46. ADAKLI ÇATMA KÖYÜ YARDIMLAŞMA DAYANIŞMA VE KÜLTÜR DERNEĞİ
47. ADAKLI AYSAKLI MALTEPE VE CİVAR KÖYLERİ YARDIMLAŞMA SOSYAL DAYANIŞMA KÜLTÜR DERNEĞİ
48. ADAKLI YEŞİLTEPE PULUR KÜLTÜR VE DAYANIŞMA DERNEĞİ
49. ADAKLI DOĞANKAYA KÖYÜ SOSYAL YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA DERNEĞİ
50. ADAKLI DÖŞLÜCE MAHALLESİ SOSYAL YARDIMLAŞMA DAYANIŞMA VE KÜLTÜR DERNEĞİ
51. ADAKLI KAYNAKDÜZÜ KÖYÜ YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA DERNEĞİ
52. ADAKLI CUNANLILAR KÜLTÜR VE SOSYAL DAYANIŞMA DERNEĞİ
53. ADAKLI ERLER (KURDAN) KÖYÜ SOS. YRD. KALKINDIRMA VE KÜLTÜR DERNEĞİ
54. ADAKLI KANTER SOS. YARD. DAYANIŞMA EĞİTİM KÜLTÜR DERNEĞİ
55. KİĞI CEVİZLİ VE CİVAR KÖYLER YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA DERNEĞİ
56. ADAKLI KARERLİLER KÜLTÜR DERNEĞİ
57. ADAKLI KARER KÜÇÜKKÖY DERNEĞİ
58. GRASORİLER DERNEĞİ
59. ADAKLI AYVADÜZÜ MERGAN KÖYÜ AİLE DERNEĞİ
60. YAYLADERE HAKTANIR KÖYÜ DAYANIŞMA YARDIMLAŞMA VE KÜLTÜR DERNEĞ
61. YAYLADERE İLÇESİ GÜNEŞLİK KÖYÜ VE MEZ. SOS. KÜLTÜR YARD. DAYANIŞMA VE KALKINMA DERN
62. YAYLADERE KUVATAN KÖYLERİ DAYANIŞMA YARDIMLAŞMA VE KÜLTÜR DERNEĞİ
63. YAYLADERE ÇATALKAYA (GIMÊK) KÖYÜ DERNEĞİ
64. YAYLADERE ALINYAZI KÖYÜ SOSYAL KÜLTÜR YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA DERNEĞİ
65. YAYLADERE ÇALIKAĞIL KÖYÜ KÜLTÜR DAYANIŞMA VE GÜZELLEŞTİRME DERNEĞİ